Hỏi: Như vậy, Đức Phật do tu cái gì mà thành?

Đáp: Đức Phật do trí tuệ thấu suốt mà thành, nên gọi là Đấng Vô Thượng Trí.

Hỏi: Sao có kinh nói Đức Phật nhiều đời trước đã tu hành dưới các Đức Phật, lại còn được Phật Nhiên Đăng thọ ký?

Đáp: Ông đang hỏi trong hiện đời tu hành, hay hỏi nhân duyên tiền kiếp? Trong hiện đời của Đức Phật thì kinh dạy: “Do trí tuệ thấu suốt mà thành.” Còn trong đời kiếp quá khứ, kinh nói rằng: “Hồi còn là Bồ Tát, đã theo học các Đức Phật xưa, rồi được Phật Nhiên Đăng[1] thọ ký. Trong kiếp đời cuối cùng, Bồ Tát Thích Ca đã được Phật Bút Đa khai mở để thấy Phật tính”. Mà chuyện của Phật, ông hỏi để làm gì? ... Nếu ông biết được Đức Phật do đâu mà thành, thì chắc bản thân ông đã… thành Phật từ lâu rồi, đâu có đợi đến hôm nay...! ... Vì thế, tu hành trong Phật Đạo, nếu là người chín chắn thì chỉ nên hỏi những câu hỏi mang tính ứng dụng cao như: Phật dạy tôi làm điều gì? Tôi đã làm đến đâu?

Còn những ai bỏ công tìm hiểu những chuyện xa vời như: Đức Phật do đâu mà thành? Hoặc “cái ngã” của Phật là gì? Những câu hỏi đại loại như thế, Phật Giáo gọi là hý luận[2]

Giống như người bị tên độc, không lo trị vết thương, chỉ lo tìm xem ai đã bắn mình. Hạng người như thế, sẽ chết trước khi tìm ra câu trả lời.

LÝ TỨ; VÔ ĐỐI MÔN (trích Bài 03); NXB Dân Trí 2019